Het hoeft zo langzamerhand geen betoog meer dat we zowel zakelijk als privé moeten leren omgaan met elkaar snel opvolgende veranderingen. Het snel en wendbaar kunnen inspelen op nieuwe situaties is inmiddels dé vaardigheid geworden die bepalend is voor blijvend succes. Dit veronderstelt wel het organiseren van zicht op nieuwe kansen en mogelijkheden. 

Bij het slim om willen gaan met nieuwe situaties vormt het (onbewust) vasthouden aan ingesleten denkpatronen een belangrijke barrière om te komen tot echte vernieuwing. Het is daarom belangrijk bij het mobiliseren van denkkracht voor vernieuwing om de juiste bronnen te benutten. Bijzonder is dat deze u al ter beschikking staan, maar dat u zich daar vaak nog minder bewust van bent. 

In dit artikel noem ik u een aantal ‘bronnen van denkkracht’, waaraan u zich kunt laven, tijdens uw zoektocht naar nieuwe kansen en mogelijkheden. Of andersom geformuleerd, waarvan het een gemiste kans zou zijn om ze niet te betrekken.

Denkkracht van de eigen organisatie
Het zou natuurlijk vreemd zijn voorbij te gaan aan medewerkers van de eigen organisatie. Om te komen tot echt verrassende ideeën is het echter aan te bevelen niet primair naar de daarvoor aangewezen functionarissen (beleidsmedewerkers, eindverantwoordelijken, adviseurs, etc.) te kijken, maar naar de mensen die, populair gezegd, met hun voeten in de klei staan. Denk aan de mensen met veel klantcontact (receptionist, onderhoud op locatie, de toezichthouder, etc.). Niet alleen wordt door deze mensen graag meegedacht vanuit affiniteit met de organisatie, ook het bevraagd worden wordt vaak zeer gewaardeerd!   

Ervaringsdeskundige denkkracht
Het zijn vaak niet de mensen waar het eerst aan gedacht wordt, maar onderschat niet welke ideeënschat er aanwezig is onder vaste klanten, leveranciers, en meer voor het veiligheidsdomein onder slachtoffers, wijkbewoners, oud-daders, etc. Zij allen hebben ervaring met uw organisatie en het zal u verbazen waar zij kansen voor verbetering zien! 

Vreemde denkkracht
Niets mooiers dan mensen met een totaal ander perspectief (technologie, kunst, zorg, onderwijs, etc.) naar uw uitdaging te laten kijken. Het zijn wellicht niet de direct toepasbare ideeën die zij vervolgens aanreiken, maar gegarandeerd dat hun zienswijze u op nieuwe ideeën gaat brengen! Een bewezen concept! Kijk ook eens met dit oog naar uw netwerk!

Verbrede denkkracht
Ongetwijfeld zijn er mensen die uw organisatie in de loop der jaren hebben verlaten en nu in een geheel andere omgeving werkzaam zijn. Zij zijn nog steeds in staat goed mee te denken met hun voormalige werkgever, maar voegen daar vervolgens ervaring en zienswijzen aan toe, die zij hebben opgedaan bij hun huidige werkgever. Als geen ander, zullen zij in staat zijn de organisatie nu vanuit een ander perspectief te bezien!

Jonge denkkracht
Het zijn niet de minste bedrijven die inmiddels met een Raad van Stuur of Raad van Kinderen werken. Ook veel gemeentes hebben al een Kinderraad als ‘frisse’ aanvulling op het denken in de gemeenteraad. Het zal niet verbazen dat kinderen anders denken. “Grote mensen denken vaak zo moeilijk, terwijl de oplossing dichtbij ligt”, aldus de 12-jarige Julia, die zojuist met haar klasgenoten het Rijnstate ziekenhuis in Arnhem had geadviseerd (Groot Denken, Adriaan Wagenaar, 2017, blz. 15). Zeer waardevolle denkkracht en niet moeilijk te organiseren!

Gelouterde denkkracht
Naast inbreng van jongeren, is ook inbreng denkbaar vanuit de categorie gepensioneerde, maar nog steeds betrokken, werknemers. Hoewel zeer wel denkbaar, is waarschijnlijk niet direct te verwachten dat zij met de meest ‘wilde’ ideeën zullen komen. Toch kan ook hun kennis van bijvoorbeeld de achtergrond van in het verleden gemaakte keuzes, zeer waardevol blijken in het proces van ideeontwikkeling. Ook hier geldt dat het vaak op hoge prijs wordt gesteld gevraagd te worden om nog eens mee te denken!

Partner denkkracht
Waar in het veiligheidsdomein wordt samengewerkt tussen politie, Openbaar Ministerie, gemeente en andere partijen, wordt gezamenlijk eenzelfde doel nagestreefd. Vergelijkbare voorbeelden zullen er ook in het private domein zijn. De praktijk is dat binnen de eigen kolom vaak wel wordt gezien en benoemd wat de ander beter kan doen, maar dat werkwijzen vaak als rigide worden ingeschat zonder ruimte voor het benutten van elkaars denkkracht voor verbeterkansen. Zeer waardevol om de partner toch eens bij te laten dragen aan verbeterkansen! 

Deze opsomming van bronnen is uiteraard niet limitatief en onder een categorie ‘overige denkkracht’ is zeker meer te benoemen. 

In de praktijk blijkt het zeer krachtig voor ideeontwikkeling om een groep van 12 à 15 mensen uit de verschillende bronnen samen te stellen en hiermee te gaan werken aan een concreet vraagstuk. Uiteraard is het niet zo dat het bijeenbrengen van de deelnemers alleen al garant staat voor spectaculaire ideeën. Het veronderstelt tevens het brengen van de groep in de sfeer van het vraagstuk, het gezamenlijk definiëren van de concrete vraag (“Hoe kunnen we……?) en het met de juiste mindset komen tot een keur aan ideeën (divergeren). Vervolgens gericht komen tot een selectie (convergeren) en het optimaliseren van de gemaakte selectie.  

Het begeleiden van zo’n Idee Ontwikkel Sessie veronderstelt echter meer dan het ‘laten plakken van post-it’s op de muur’. Ik begeleid uw sessie graag met de door mij ontwikkelde AVIKO-methode. Met op Design Thinking gebaseerde principes, neem ik de groep mee langs Analyse, Vraag, Ideeën, Keuze en Optimaliseren en draag ik zorg voor de juiste (creatieve) mindset. Hierbij is mijn uitgangspunt dat ik de methode tegelijkertijd ‘uitleer’ aan iemand in uw organisatie, zodat hij of zij een volgende keer het proces kan begeleiden. 

Tenslotte help ik u ook graag bij het in kaart brengen van de bronnen en denkkracht die uw organisatie zou kunnen inzetten bij vraagstukken die een doorbraak of vernieuwend perspectief goed kunnen gebruiken. Hiervoor is niet noodzakelijk dat er al een vraagstuk voorligt. De wetenschap en de geruststelling dat u te allen tijde een beroep kan doen op een groep mensen die u kan helpen aan vernieuwende denkrichtingen, is per definitie zeer waardevol.

Ries Ouwerkerk

Ries combineert de ervaring en deskundigheid in de veiligheidssector met de vaardigheid om creatieve processen aan te sturen om te komen tot vernieuwende oplossingen. In leuke en inspirerende sessies zet hij, gebaseerd op de principes van Design Thinking, aan tot innovatief denken en nieuwe ideeën. Inmiddels is hij ook actief buiten het veiligheidsdomein.