Kent u de parabel van de blinde mannen en de olifant? In een stad waar alle bewoners blind waren, kwam de koning op een olifant naar de stad. Zo leek hij immers groot en machtig. De inwoners waren nieuwsgierig naar de olifant en snelden hem tegemoet. Door te voelen probeerden ze erachter te komen wat voor een dier de olifant eigenlijk was. Afhankelijk van de plek op de olifant die ze aanraakten, kwamen er verschillende verhalen uit. De een dacht dat het een muur van klei was (voelde de huid), de ander een soort speer (voelde de slagtand), weer een ander een soort boom (voelde de poot) en degene die de staart aanraakte dacht dat het een touw was. Kortom, ieder had nu zijn eigen beeld bij een olifant, maar niemand het complete plaatje. Pas nadat ze gevraagd werd eens goed naar elkaars ervaringen te luisteren, kwamen ze erachter hoe de olifant er echt uit zag.

Deze parabel leent zich goed als metafoor om te kijken naar een thema als leefbaarheid van een wijk of buurt. Zonder hier alle perspectieven van een voorbeeld te voorzien, is duidelijk dat de corporatie, de politie, het Openbaar Ministerie, de gemeente, de scholen, de zorg en niet op de laatste plaats de bewoners zelf een eigen en specifieke ervaring hebben bij wat leefbaarheid van de wijk behelst en wat er anders en beter zou kunnen.

Natuurlijk zijn er de voor álle partijen herkenbare invalshoeken zoals de mate van overlast, zwerfafval, gevoelens van onveiligheid, dakloosheid en graffiti. Niet zelden dus zaken die geassocieerd worden met gebleken onveiligheid of verminderde leefbaarheid. Vanuit het perspectief van pósitieve veiligheid en leefbaarheid kan het gezamenlijk beeld echter ook aangevuld worden met de mate van verbinding, het elkaar als bewoners ontmoeten, het groen in de wijk, hoe gewaakt wordt om eenzaamheid tegen te gaan, de kracht en impact van ondernemers, etc. etc. Gedeeld wordt al dat het ‘aan de voorkant’ werken aan leefbaarheid en veiligheid steeds belangrijker wordt. 

Waar nu gesproken wordt over leefbaarheid, zijn samenwerking en integrale aanpak de sleutelbegrippen. Minder denken vanuit het aanbod van diensten, niet de plek maar de mens centraal, beleving naast harde data, leefwereld in plaats van systeemwereld en zo zijn er meerdere invalshoeken op het thema leefbaarheid, die bij de aanpak direct of indirect een steeds belangrijkere rol spelen.

Voor een optimaal sturen op leefbaarheid zou het met al deze zienswijzen mooi zijn als de lokale partners (inclusief de bewoners) toch op dezelfde manier in de wedstrijd zouden zitten. Echter, omdat de verschillende instituties en partijen uiteraard ook eigen specifieke belangen hebben, laat zich dit nooit helemaal realiseren. Een gedeeld perspectief op wat leefbaarheid inhoudt en concreet betekent voor een lokale situatie, is voor de samenwerking desondanks al een geweldige stap voorwaarts. 

Terug naar de metafoor van de olifant. Waar het u als partij niet ontbreekt aan een gedetailleerd beeld van de poot, de huid, de staart of de oren van de olifant, help ik u graag om met uw lokale partners te komen tot een totaalbeeld van de olifant. Op die manier wordt het eenvoudiger om vanuit een gedeeld perspectief echt samen te werken aan leefbaarheid en de problemen die daarbij ondervonden worden te benaderen vanuit een gedeeld ‘waarom’. 

Bent u geïnteresseerd in een leuke, praktische, maar bovenal effectieve workshop die resultaatgericht de neuzen richt op het gebied van leefbaarheid, dan hoor ik uiteraard graag van u!

Ries Ouwerkerk