De werkdruk in de veiligheidssector is per definitie groot. Er is veel gaande en de huidige ontwikkelingen met Covid19 maken het niet eenvoudiger. De noodzaak aan creativiteit en improviseren dient zich dan ook steeds nadrukkelijker aan. Zeker ná de crisis, wanneer we in een 'nieuw normaal' zullen zijn beland, zal dit een absoluut noodzakelijke vaardigheid blijken. Wanneer hierop onvoldoende wordt geïnvesteerd, is het gevaar aanwezig dat nieuwe situaties benaderd blijven worden met denken vanuit het vertrouwde, waardoor echte slimme en verrassende aanpakken uitblijven. De vaardigheid van 'anders kunnen denken' zal straks harder nodig zijn dan ooit.

Hoogleraar en neuropsycholoog Margriet Sitskoorn verwoordde het als gast bij WNL op zondag ooit heel duidelijk. In de basis kan gezegd worden dat onze hersenen lui zijn. Aan de hand van enkele leuke voorbeelden, maakte zij inzichtelijk dat ons brein primair gericht is op herkenning. Als het denkt iets te herkennen, wordt het beeld als vanzelf gecompleteerd tot iets wat vertrouwd is en het verder denken gestopt. Dit wordt nog eens versterkt wanneer uw omgeving voor u bevestigende signalen afgeeft. Zij geeft aan dat, zeker wanneer er sprake is van tijdsdruk, het bewust, maar met name ook onbewust, willen herkennen van de problematiek en het daarvoor al kennen van oplossingen aanzienlijk gestimuleerd wordt. Specifieke eigenheden van een vraagstuk worden hierdoor over het hoofd gezien en echte oplossingen blijven daarom vervolgens uit.

De denkkracht die nodig is om dit patroon te doorbreken van het te snel kiezen voor een mogelijk niet adequate oplossing, kan grofweg op twee manieren gerealiseerd worden. In de eerste plaats ervoor zorgen dat binnen de kring van verantwoordelijken breder en ook anders gekeken wordt naar het vraagstuk. Dit veronderstelt het sturen op een mindset die in eerste aanleg verder gaat dan denken vanuit deskundigheid, taken, verantwoordelijkheden, bevoegdheden en budget.
In de tweede plaats friskijken organiseren door het betrekken van meer denkkracht buiten de kring van verantwoordelijken; mensen die niet direct betrokken zijn bij het vraagstuk en alleen om die reden al met verrassende gezichtspunten zullen komen. Waar zij wellicht niet direct dé toepasbare oplossing hebben, zullen zij zeker het denkpatroon van de professional doorbreken en deze aanzetten tot een echt passende oplossing.
Beide manieren gaan uit van de gedachte dat oplossingen bedácht moeten worden en niet meer gekózen kunnen worden uit het bekende repertoire aan mogelijkheden. Op een mooie wijze kan zo de door Margriet Sitskoorn genoemde valkuil omzeild worden.       

Het organiseren van (frisse) denkkracht om ingesleten patronen en traditioneel denken te doorbreken, is iets dat in de veiligheidssector op verschillende plekken weliswaar verkend wordt, maar zeker nog niet overal vanzelfsprekend is. Wilt u hier ervaring mee opdoen en klaar zijn voor het vinden van adequate oplossingen in het 'nieuwe normaal', help ik u daar dus graag bij. Dat kan in de rol van meedenker, idee-ontwikkelaar of trainer, maar ook in die van bemiddelaar, wanneer ik inschat dat iemand anders uit mijn netwerk u beter van dienst kan zijn. 

Kortom, als het u goed lijkt eens te sparren over de verschillende mogelijkheden om ingesleten denkpatronen te doorbreken en anders te kijken naar nieuwe vraagstukken, kom ik graag voor een kop koffie uw kant op. We bewaren in dat geval natuurlijk de veillige 1,5 meter afstand of we kiezen voor Skype of Zoom.  

Ries Ouwerkerk