Experts danken hun deskundigheid primair aan studie en uitgebreide ervaring in het werken met methodes en bestaande inzichten binnen het eigen vakgebied. Het gevolg hiervan is dat de aandacht voor ideeën, die niet direct in het verlengde van deze opgebouwde deskundigheid liggen, niet vanzelfsprekend aanwezig is. Generaliserend kan dan ook gesteld worden dat de focus vaak meer ligt op (vergelijkend) onderzoek en optimalisering van bestaande aanpakken dan op het ‘out of the box’ bedenken van iets geheel nieuws. 

Bovenstaande inleiding beoogt niets af te doen aan de kwaliteit en inzetbaarheid van deskundigheid, integendeel. Kijkend naar de veiligheidssector is er een keur aan onderzoekers, hoogleraren en adviseurs die hun waarde voor de sector bij voortduring aantonen. De vraag is alleen of dit ook per definitie de hoek is van waar de innovatieve en de meest verrassende ideeën komen. De lezer voelt aan dat de vraag stellen deze ook beantwoorden is. 

Om binnen de veiligheidssector de mindset toch bij voortduring gericht te houden op nieuwe en creatieve mogelijkheden, is het dus belangrijk op gezette tijden een ‘frisse kijk’ te benutten. Deze andere kijk op dingen kan bijvoorbeeld gegeven worden door kinderen (niet voor niets werken steeds meer bedrijven met een Raad van Kinderen), door de ‘bakker en de slager’ uit de wijk, die immers veel wijkbewoners kennen en goed weten wat er speelt, het lokale MKB, ouderen, etc.  Zo zijn er inmiddels mooie voorbeelden van hoe schoolkinderen willen voorkomen dat naar drugs gegrepen wordt in de wijk, hoe lokale winkeliers denken over de aanpak van fietsendiefstal, etc. De perspectieven van waaruit door hen naar veiligheidsvraagstukken gekeken wordt zijn dan meestal niet de bekende invalshoeken, maar leveren juist daarom zicht op nieuwe mogelijkheden. Feitelijk dus ondeskundig op het gebied van sociale veiligheid, maar tegelijkertijd specialisten op het gebied van ‘anders kijken’ naar een vraagstuk!

Gelukkig leidt het vele onderzoek door deskundigen (theoretisch en praktisch) in combinatie met nieuwe technologische mogelijkheden bij voortduring al tot nieuwe ervaringen en toepasbare inzichten. Belangrijk en hard nodig. De valkuil waarvoor echter gewaakt moet worden is dat daarmee innovatie in de dagelijkse uitvoering van de veiligheidspraktijk gezien wordt als iets dat ‘ergens belegd is’. Bij de mensen die daar specifiek voor aangesteld zijn. Zelf op zoek gaan naar frisse perspectieven en daarmee aan de slag gaan lijkt daarmee soms iets dat niet hoort bij het eigen werk. Dat mag natuurlijk nooit de consequentie zijn van de wetenschap dat er door deskundigen wordt nagedacht over vernieuwing.   

Kortom, zet deskundigheid in waar nodig, maar zet ook ‘creativiteit en friskijken’ stevig en structureel neer in de dagelijkse praktijk. Durf het als regisserende gemeente expliciet te positioneren. Samenwerking met steeds meer partijen, waaronder de burger, vindt al steeds nadrukkelijker een plaats in de Integrale Veiligheidsplannen, maar laat ook de creatieve  idee-ontwikkeling vanuit het benutten van friskijken daarbij aan bod komen. Laat die kans niet liggen.

Nieuwsgierig hoe u ‘friskijken’ bij u in de gemeente op een mooie manier handen en voeten kan geven? In de praktijk en in de op te stellen Integrale Veiligheidsplannen? Ik help u graag verder!

Ries Ouwerkerk